تکنیک های طلایی برای داشتن فن بیان مناسب

 چرا فن بیان ؟

این که نفوذ کلام چقدر می تواند بر موفقیت و پیشرفت ما اثرگذار باشد بر هیچکس پوشیده نیست . فن بیان مناسب یکی از مهمترین مهارت های ارتباطی است که نه تنها در کسب و کار باعث موفقیت می شود ، بلکه در ارتباطات روزمره هم تاثیر به سزایی دارد .

به همین دلیل ما در این مقاله تلاش کردیم تا تمام تکنیک های طلایی برای داشتن فن بیان مناسب را گردآوری کنیم . شما با استفاده از این تکنیک ها می توانید مهارت های گفتاری خودتان را بهبود بخشید .

به یاد بیاورید زمانهایی را که مهارت لازم برای انجام کاری را داشته اید ولی نتوانسته اید آن را به خوبی ارائه دهید . به همین خاطر هم فرصت های زیادی را از دست داده اید . یا زمان هایی که ایده جدیدی برای شروع کسب و کار داشته اید و نتوانسته اید به درستی با سرمایه گذاران و کارفرمایان مذاکره کنید . حتی دیده ایم افرادی را که در جمع های دوستانه به خاطر اینکه نتوانستند با بقیه به راحتی ارتباط بگیرند ، گوشه گیر و تنها شده اند . همه اینها بسیار ناراحت کننده بوده و هست ….

 پس چاره چیست ؟ 

چاره یک کلمه است …  فن بیان . 

درست است که درصد بالایی از فن بیان مربوط به مهارت های کلامی و سخنوری است ولی شامل زبان بدن ، حرکات بدن و احساسات نیز می شود . البته ما در این مقاله  به زبان بدن نمی پردازیم. ولی شما اگر دوست داشتید که با مهارت های زبان بدن آشنا شوید ، می توانید به مقاله زبان بدن رجوع کنید . 

اکثر افراد فن بیان را مهارتی مخصوص سخنرانان و گويندگان می دانند . در صورتی که فن بیان مهارتی الزامی برای همه  افراد جامعه است . مهارتی که کوچک و بزرگ ، جوان و پیر ، همه باید بلد باشند . مهارتی فوق العاده مهم که در طول زندگی برای حداقل یک بار هم که شده به آن نیازمند هستند .

اگر در یک جمع خودمانی یا رسمی باشید ، نیاز به ارتباط  و گفتگو دارید . یا در یک سازمان به عنوان کارمند مهارت های کلامی و ارتباط های کلامی بسیار مهم است چون نفوذ کلام شما و توانایی متقاعد سازی دیگران می تواند برای شما رشد و پیشرفت زیادی به دنبال داشته باشد . 

فن بیان یک مهارت اکتسابی است 

درست است که بعضی افراد از همان کودکی فن بیان خوبی داشته اند ولی به این معنا نیست که فن بیان ذاتی است . فن بیان یک مهارت است که برای یادگیری آن باید زمان گذاشت و تلاش کرد . حتی همان کودکانی که خیلی خوب صحبت می کنند معمولا به خاطر گفتار خوب اطرافیان شان درست صحبت کردن را یاد گرفته اند . پس در هر سن و شرایط و جایگاهی که هستید باید بدانید که می شود فن بیان را یاد گرفت . 

 اثر فن بیان بر زندگی 

فن بیان مناسب در همه جنبه های مختلف زندگی می تواند به ما کمک کند . هنر سخنوری خوب شما به مخاطب کمک می کند تا حرف شما را بهتر و بیشتر متوجه شود . با این کار شما بر ذهن و احساسات مخاطب نیز اثر می گذارید . جوری که می توانید او را به انجام کاری تشویق و یا از انجام کاری منع کنید . در نهایت منظور و خواسته شما کاملا شفاف و بدون ایجاد سوء تفاهم به مخاطب رسانده می شود .

مهمترین نکته این است که فن بیان و سخنوری مهارتی عالی برای تاثیرگذاری بر دیگران است که باعث می شود افراد با فن بیان قوی با اعتماد به نفس و قاطع صحبت کنند .

دلایل ضعف فن بیان 

اول از همه باید به نقاط  ضعف و دلایل ضعف فن بیان خود پی ببرید . که این دلایل می توانند اعتماد به نفس پایین ، خجالتی بودن ، عدم آگاهی کامل از موضوع و اهمیت دادن به قضاوت های دیگران و …. باشند . بعد از اینکه این مسائل را رفع کردید می توانید تکنیک های فن بیان را در گفتار اجرایی کنید .

در این مقاله سعی کردیم موثرترین تکنیک ها در زمینه فن بیان را ارائه دهیم تا از آنها استفاده کنید :

•  شنونده خوب بودن 

وقتی شنونده خوبی باشید می توانید هدف مخاطب از صحبت ها و نیازهایش را درک کرده و با او همراهی و همدلی کنید . از طرفی با شنیدن سخنان آنها می توانید نکات زیادی را دریابید تا بعدا از آنها استفاده کنید . مثل لغات جدید ، زبان بدن متفاوت و جذاب و خیلی چیزهای دیگر ( یادتان باشد که در هر حالتی باید آموزش پذیر باشید )

• واضح صحبت کردن 

موقع صحبت کردن باید متوجه باشید که فرد مقابل کاملا صحبت های شما را می فهمد یا نه ؟ باید از لغات روان و ساده استفاده کنید تا مخاطب به سادگی منظورتان را متوجه شود و پیام شما را درک کند .

• با آرامش سخن گفتن 

سخنرانان حرفه ای معمولا روی صدای خودشان کار می کنند . آنها برای انجام تمرین های صداسازی وقت زیادی را صرف می کنند تا آن را به خوبی پرورش دهند . کنترل زیر و بم شدن صدا و حفظ تن ملایم آن ، باعث زیباتر شدن و تاثیرگذار بودن سخنان شما می شوند . تغییر ریتم و لحن می تواند کمک کننده خوبی باشد تا صحبت هایتان یکنواخت نشود . ریتم یکنواخت باعث می شود مخاطب مشتاق شنیدن صحبت های شما نباشد و حرف هایتان کسل کننده باشند . 

هم چنین شمرده شمرده صحبت کردن برای بهبود فن بیان بسیار کمک کننده است . این کار هم به مخاطب اجازه می دهد که مطالب شما را کامل بفهمد ، هم باعث می شود تمرکزتان روی محتوا حفظ شود . البته منظور مکث زیاد داشتن نیست ، بلکه باید کلمات به صورت شیوا و کامل بیان شوند .

این را هم در نظر داشته باشید که برخی سخنرانان هیجان در کلام را با تند تند صحبت کردن اشتباه می گیرند  که این کار بسیار اشتباهی است . کافی است روی بعضی از کلمات تاکید بیشتری داشته باشید تا این گونه به صحبت های شما هیجان داده شود . ادای درست و محکم کلمات مخاطبانتان را به شنیدن صحبت های شما راغب تر می کند . با طمانینه صحبت کردن شما را فردی محکم و با اعتماد به نفس نشان می دهد .

 برای پیدا کردن ایرادات خود حتما موقع صحبت کردن صدای خودتان را ضبط کنید . با شنیدن صدای ضبط شده خودتان به اشکالات کلامی خود پی می برید و می توانید آنها را با تمرین مناسب رفع کنید . 

• افزایش دایره لغات 

دفترچه یادداشتی همیشه همراه خودتان داشته باشید تا کلمات جدیدی را که میشنوید داخل آن بنویسید . زمان هایی که به افراد مقابل خود گوش می دهید می توانید لغات جدیدی را از آنها یاد بگیرید . حتی مترادف ها و متضادها را هم بنویسید و سعی کنید در مکالمات روزمره دائما از آنها استفاده نمایید تا به مرور زمان ملکه ذهنتان شوند .

• استفاده از تکنیک های گویندگی 

از جمله تکنیک های طلایی برای داشتن فن بیان مناسب ، تکنیک های مربوط به گویندگی است که باعث بهبود سخنوری می شوند . به عنوان مثال حذف تکه کلام ها . تکه کلام ها کلماتی هستند که دائما به صورت غیر ضروری داخل صحبت ها تکرار می شوند . برای حذف این تکه کلام ها ابتدا باید صدای خود را ضبط کرده و بشنوید تا به وجود این تکه کلام ها آگاه شوید . در این صورت می توانید تمرین های مخصوص رفع آن را انجام داده تا به مرور حذف شوند . 

بعضی از کلمات نامفهوم مثل ااااام ، آاااا  و ….  بهتر است حذف شوند و یا جایگزین پیدا کنند . مثلا به جای ام …. گفتن میشود این جملات را جایگذاری کرد : بیایید باهم این موضوع را ادامه دهیم …. ، موضوع مهم دیگر این است که …. و یا عبارت های دیگری که خودتان از قبل آماده و تمرین می کنید . البته به جای این عبارات می توان سکوت را هم جایگزین کرد . سکوت نشان دهنده میزان تسلط شما بر کلام و سخنرانی تان است .

• داستان سرایی 

در طول سخنرانی با داستان گویی و مثال آوردن ، مطلب را به خوبی در ذهن مخاطب تثبیت کنید . این کار باعث می شود که مخاطب از شنیدن صحبت های شما خسته و کسل نشود . بهتر است که محتوای شما یک چهارچوب داشته باشد تا از این شاخه به آن شاخه نپرید . بدانید که از کجا میخواهید شروع کنید و به کجا قرار است برسید . هم چنین نباید رشته کلام از دستتان در برود مخصوصا زمان هایی که مخاطب از شما سوال می پرسد .  با نوشتن مایندمپ یا نقشه راه میتوانید این ساختار را برای خودتان ایجاد کنید تا تمرکز بیشتری بر محتوا داشته باشید .

• تماس چشمی با مخاطب 

در بین صحبت باید به چشمان مخاطبان نیز نگاه کنید . این ارتباط چشمی اعتماد شنونده را به شما بیشتر می کند . البته در نظر داشته باشید که این ارتباط چشمی نباید خیلی طولانی و به شکل زل زدن باشد . بهترین حالت این است که در حد چند ثانیه بوده و بین مخاطبان بچرخد .

• آگاهی کامل از موضوع 

وقتی قرار است در مورد موضوعی سخنرانی یا بحث کنید ، سعی کنید از قبل تمام اطلاعات لازم را به دست آورید تا با اطمینان در مورد آن صحبت کنید . اگر مخاطب در بین صحبت های شما شک و تردیدی حس کند ، به شما و حرف هایتان اعتماد نمی کند . مخصوصا در زمان هایی که سوال پرسیده می شود باید منبع اطلاعاتی شما قوی باشد و قاطعانه پاسخ دهید . مخاطب این موضوع را متوجه می شود که شما به حرف هایی که می زنید باور دارید یا خیر . در این صورت سخنانتان تاثیر بیشتری می گذارد . پس به صحبت های خودتان اطمینان داشته باشید .

• لبخندزدن حین صحبت کردن 

لبخند در حین صحبت به مخاطب حس خوبی می دهد . لبخندهای گاه و بی گاه از ته دل نه تنها برای مخاطب خوشایند است بلکه باعث می شود استرس و احساسات منفی شما نیز تخلیه شود . 

• مراقبت از اندام های گفتاری 

برای حفاظت از اندام های گفتاری به خصوص حنجره ، باید از خوردن بعضی مواد غذایی  مثل آب خیلی سرد و یا آب خیلی گرم پرهیز کرد . همچنین یک سری از تمرین ها هستند که باعث تقویت عضلات حنجره می شوند که بهتر است به صورت مداوم انجامشان دهید . تمریناتی مثل تمرین هسته خرما و ادای صداهایی مثل زوووو …. . 

باید بدانید که مهمترین ابزار شیوایی کلام شما صدا است . پس مراقبش باشید . تنفس عمیق شکمی هم از صدای شما محافظت می کند و آن را بهبود میدهد ، هم به کنترل استرس شما کمک میکند . نوشیدن آب ولرم موقع صحبت کردن باعث افزایش کیفیت صدا می شود . فریاد نزنید ، با زمزمه هم صحبت نکنید . چون هر دو به حنجره آسیب می رسانند . 

• مثبت صحبت کنید 

اگر محتوای شما منفی باشد خواه ناخواه باعث می شود که فن بیان جذابی نداشته باشید . چون سخنان منفی ذهن مخاطب را هم به سمت مسائل منفی گرایش می دهد . البته نه این که فقط مثبت گویی کنید و صحبت هایتان انگیزشی باشد ، نه … شما باید بتوانید تعادل را برقرار کنید . یعنی اینکه وقتی در مورد مسئله ای صحبت می کنید در کنار جنبه های مثبت آن یک یا دو جنبه منفی از آن را هم بیان کنید . در اصل بیشتر به جنبه های مثبت یک مسئله بپردازید . 

• کنترل استرس 

 در طول زندگی به خاطر مسائل مختلف همه افراد استرس های گوناگونی را تجربه کرده اند . به عنوان مثال صحبت کردن جلوی جمع معمولا برای اکثر افراد استرس زا بوده و هست . پس باید برای رفع آن اقدام کرد . البته این استرس را می شود به مرور و با تمرین زیاد رفع کرد . 

معمولا در ابتدای سخنرانی و صحبت میزان استرس زیاد است ولی بعد از مدتی که گذشت این ترس و استرس خود به خود کم می شود . پس به توانایی های خودتان باور داشته باشید و به نتیجه فکر نکنید . مهمترین نکته این است که تلاش خودتان را بکنید .

• اعتماد به نفس 

از مهمترین اصولی که باید در فن بیان در نظر گرفت اعتماد به نفس بالاست . اعتماد به نفس به شما جسارت می دهد تا ارائه خوبی داشته باشید . فرد با اعتماد به نفس  قاطع صحبت می کند ، بدون خجالت در چشم های مخاطب نگاه می دوزد و نظراتش را اعلام می کند . فرد با اعتماد به نفس به قضاوت های دیگران اهمیتی نمی دهد و در مسیر خودش قدم برمیدارد . 

• مدیتیشن قبل از سخنرانی 

از کارهایی که می شود برای رفع استرس و افزایش تمرکز انجام داد مدیتیشن است . روش های مختلفی برای مدیتیشن وجود دارد . ساده ترین آنها نفس عمیق کشیدن و تمرکز روی لحظه حال است . مدیتیشن کمک می کنند  تا شما ارائه بهتر و مسلط تری داشته باشید . با صحبت های به جا و خوب هم همیشه در بین دوستان خود می درخشید و پیشرفت می کنید .

• متکلم وحده نباشید 

برای موثر بودن گفتگو باید مخاطب را درگیر بحث کرد . این کار از کسل کننده شدن بحث هم پیشگیری می کند .از طرفی باعث صمیمیت بیشتر بین شما و مخاطب می شود .

• تمرین 

قبل از سخنرانی حتما محتوای خود را چند بار ارائه دهید . این کار می تواند جلوی آینه باشد تا هم زمان بتوانید زبان بدن تان را نیز چک کنید . نقاط ضعف خود را شناسایی کرده و با برنامه ریزی آنها را برطرف نمایید .

سعی کنید هر روزی را به موضوع خاصی اختصاص دهید و اشکالات مربوط به یک مورد را رفع کنید . مثلا روز شنبه به تمرین حذف آواهای نامفهوم بپردازید ، یکشنبه به تمرین های اعتماد به نفس و ….. وقتی این فرایند را به طور مداوم انجام دهید ، شفاف صحبت کردن برای شما تبدیل به یک عادت میشود . 

سخن پایانی 

هنر فن بیان و سخنوری در همه بخش های زندگی مورد نیاز است و باید از همین امروز برای ارتقای آن تلاش کنیم. تکنیک های طلایی برای داشتن فن بیان مناسب که در این مقاله گفته شد ، به بهبود عملکرد شما در زمینه فن بیان کمک می کند . ولی توصیه می کنیم با افراد با سابقه در سخنوری نیز مشورت بگیرید و از راهنمایی های آنها استفاده کنید .

برای تقویت فن بیان باید از تجربه سخنوران حرفه ای استفاده کرد . لحن ، سرعت و نوع بیان آنها را الگو قرار دهید و نسبت به خودتان بسنجید . می توانید یک پادکست پیدا کرده و سخنان گوینده آن را تجزیه و تحلیل کنید . هم چنین سخنرانی های افراد مشهور و برجسته را گوش دهید چون تجربه زیادی در این زمینه دارند .

البته شما می توانید برای یادگیری اصول فن بیان از دوره های آموزشی فن بیان و سخنوری نیز استفاده کنید . چون حضور یک استاد در کنار شما بسیار کمک کننده است . در همین راستا ما به شما دوره آموزش رایگان فن بیان و سخنوری را پیشنهاد می کنیم که به صورت حضوری در اصفهان زیر نظر استاد فرید موذن  برگزار می شود . این دوره به شما کمک می کند مهارت سخنوری و نفوذ کلام را به صورت موثر پیدا کنید .

پس اگر می خواهید در زندگی شخصی و شغلی خودتان موثرتر عمل کنید و با قدرت ظاهر شوید و یا بتوانید فروش بیشتری داشته باشید شرکت در دوره فن بیان را فراموش نکنید .