سخنوری ذاتی است یا اکتسابی ؟

تعریف سخنوری

سخنوری یعنی داشتن صدایی رسا، بیانی واضح و استفاده از کلمات و جملاتی خوب در زمان مناسب،  که کمک می کند پیام خود را به درستی به دیگران منتقل کنید؛ به گونه ای که آنها به خوبی متوجه صحبت های شما شوند.

سخنور هم فردی است ماهر در زمینه برقراری ارتباط کلامی و غیر کلامی که بیشترین تاثیر را بر مخاطبان و شنوندگان خود می گذارد. در حقیقت یک سخنور ماهر نفوذ کلام بالایی دارد.

منظور از سخنوری این نیست که کسی ذاتا زیبا سخن بگوید و یا ذاتا سخنران خوبی باشد. بسیاری از افراد بوده اند که اصلا توان خوب صحبت کردن را نداشته اند اما با تمرین و ممارست بسیار توانسته اند به سخنرانانی خوب و قوی مبدل شوند.

بنابراین برای داشتن فن بیانی خوب باید اصول و تکنیک های مختلف سخنوری را باد بگیرید. اصولی مثل تقویت صدا ، ادای درست کلمات ، ارتباط چشمی ، زبان بدن و …. 

به عنوان مثال تقویت تن صدا می تواند مهارت سخنرانی را بسیار بهبود بخشد. در سخنرانی باید تن صدا تغییر کند؛ چرا که هیچ‌ کس دوست ندارد به یک سخنرانی یکنواخت گوش بدهد. یا یکی دیگر از بخش های مهم در سخنرانی، ادای درست کلمات با تلفظ صحیح است تا مخاطبان به خوبی مفهوم حرف های شما را درک کنند. ارتباط چشمی با مخاطب را هم بشدت جدی بگیرید. برقراری چنین ارتباطی می ‌تواند به مردم کمک کند تا به شما اعتماد کنند. 

در نظر داشته باشید که صداسازی و صدای خوب جزئی از فن بیان است نه همه آن. ولی خیلی ها به اشتباه فکر می کنند کسی که صدای خوب و دلنشینی دارد، فن بیان خوبی هم دارد اما اینگونه نیست. داشتن صدای خوب صرفا یکی از ابزارهای فن بیان است که کمک می کند تاثیرگذاری بیشتری داشته باشید. 

فراموش نکنید که منظور از سخنوری ، پرحرفی و گزافه گویی نیست. اینکه فردی مدام حرف بزند و در هر جمعی متکلم وحده باشد، نشانه خوب بودن فن بیان نیست، بلکه نشانه ضعف او در فن بیان است. فردی که فن بیان خوبی دارد، می داند که باید کم گوید و گزیده گوید. یعنی در زمان و مکان مناسب، حرف مناسب را می زند.

استعداد یا تلاش ؟

بعضی از افراد ذاتا یک سری توانایی دارند. مثلا یک نفر از کودکی در نقاشی کشیدن استعداد دارد. یا یک فرد به صورت ذاتی صدای خوب و دلنشینی دارد. البته این توانایی های ذاتی نباید منجر به این شود که از یادگیری منصرف شوید. شما می توانید با تکرار و تمرین از فردی که ذاتا خوش صدا هم هست ولی هیچ کاری نمی‌کند، جلو بزنید. هرچند بعضی از افراد واقعا با استعداد هستند، اما تلاش و تمرین قطعا می توانند استعداد را شکست دهند. 

مهارت یعنی کاری مثل رانندگی ، آشپزی ، آموزش زبان جدید و …. را در کنار یک مربی با تکرار و تمرین یاد بگیرید و در آن توانمند شوید.

همه این مهارتها در طی چند ماه تا چند سال با تمرین و تلاش قابل یادگیری هستند و به همین دلیل به آنها اکتسابی می گویند. البته کسانی که استعدادی در این زمینه ها داشته باشند مسلما سرعت پیشرفت بیشتری دارند. یادتان باشد در موضوعی که بحث مهارت در میان است، مثل فن بیان و سخنرانی، مهمترین نکته تکرار و تمرین است. با تکرار و تمرین است که در مغزتان مسیر عصبی شکل می گیرد وگرنه حتی اگر استعداد هم داشته باشید ولی تلاش و تمرین نداشته باشید قطعا شکست می‌خورید.

 سخنوری ذاتی است یا اکتسابی؟ 

این مهارت به طور ذاتی در برخی افراد وجود دارد. اما این طور نیست که دیگران از آن بی بهره بمانند. بلکه با آموزش نکات مهم و کاربردی آن، هر فردی می تواند این مهارت را به دست آورد. یادگیری اصول فن بیان کاملا اکتسابی است و استعداد ذاتی صرفا سرعت پیشرفت افراد با استعداد را بیشتر می کند ؛ آن هم به شرط اینکه تمرین و تلاش داشته باشند. پس فن بیان هم ذاتی است و هم اکتسابی. 

بخش ذاتی آن مربوط به اندام‌های گفتاری است. برای اینکه کلمات به خوبی ساخته و ادا شوند باید دارای اندام های گفتاری سالمی شامل: لب‌ها ، دندان‌ها، زبان، کام دهان، بینی، سینوس‌ها، حنجره، زبان کوچک، تارهای صوتی، فک‌ها و… داشته باشید. در صورتی که هر کدام از این اندام‌ها دچار ناهنجاری شده باشند ممکن است کلام درست ساخته نشده و در ادای آن به مشکل بربخورید. 

بخش اکتسابی آن هم که مربوط به تمرینات مستمری است که باید انجام شوند.

بهترین مثال در این مورد، محمدرضا علیمردانی است. کسی که به طور ذاتی در اندام های های گفتاری خود دچار اختلال بود ولی با تمرین بسیار، الان تبدیل به سخنور و دوبلور موفقی شده است. 

سخن پایانی 

سخنوری و فن بیان یک مهارت ضروری برای موفقیت در هر زمینه ای است و این مهارت به صورت ذاتی در برخی افراد نهادینه شده و باقی افراد نیز می توانند از طریق تمریناتی آن را بدست آورند. پس نباید ناامید بود . با انجام مداوم تمرینات می توان در این زمینه به موفقیت رسید.