کتاب اصول سخنرانی و فن بیان 

امروزه یکی از شناخته شده ترین محافل سخنرانی دنیا TED است. بی‌شک بسیاری از ما، حداقل یک بار، یکی از ویدئوهای پر ارزش تد را دیده‌ایم. بسیاری از بزرگان سیاست و اقتصاد دنیا و یا برندگان جایزه نوبل در این برنامه، سخنرانی کرده‌اند. سخنرانی‌هایی که به صورت رایگان در سایت تد وجود دارد و بسیاری از آن‌ها با زیرنویس ارائه شده‌اند.

کریس اندرسون (Chris Anderson) با سخنرانان بسیار معروف و اثرگذاری کار کرده که حاصل آن کتاب ارزشمندی شده است. در این کتاب از نحوه ساخت محتوای سخنرانی گرفته تا داشتن بیشترین تاثیر روی صحنه را در اختیار شما قرار می‌دهد. خواندن کتاب اصول سخنرانی و فن بیان به روش تد، به همه کسانی که آماده‌اند تا با ایده‌هایشان در جهان تأثیرات بزرگی بیافرینند، قویا پیشنهاد می‌شود. از جمله:

• هر کسی که بخواهد در شغل و تجارتش پیشرفت کند

• هر کسی که بخواهد بر اعتبار و برند شخصی خود بیفزاید

• هر سخنران و مدرسی که بخواهد با اشخاص دیگری از سراسر دنیا ارتباط برقرار کند

• هر پدر و مادری که بخواهد با فرزندانش ارتباط موثری داشته باشند 

• حتی نوجوان و دانشجویی که بخواهد اعتماد به نفس خود را در جمع و زمان ارائه افزایش دهد

تفاوت در نحوه ارائه سخنرانی ها

سخنرانی‌های مختلف ممکن است ساختار های متفاوتی داشته باشند که به خط سیر مرکزی مرتبط است. 

• یک سخنران ممکن است ابتدا با مشکلی که خودش درگیر آن بوده سخنرانی را آغاز کند و بعد آن مسئله را با بیان داستانی روشن سازد. سپس ممکن است در مرحله‌ی بعد تلاش‌هایی را که در طول تاریخ برای حل این مسئله انجام شده بیان کند. و بعد از آن یکی دو مثال می آورد که با شکست مواجه شده‌اند. این سخنرانی می‌تواند با ارائه راه حل پیشنهادی سخنران ادامه پیدا کند. این راه حل معمولا همراه با مدرک و سند جدیدی است که از این ایده حمایت می‌کند. سپس ممکن است سخنران سه تا از پیامدهای این ایده را در آینده بیان کند و سخنرانی را به پایان برساند.

می‌توانید ساختار این سخنرانی را به مثابه یک درخت مجسم کنید. یک خط سیر مرکزی مانند تنه‌ی درخت که به صورت عمودی رشد می‌کند و شاخه‌هایی که به آن متصل هستند و هر یک از آن‌ها داستان اصلی را بسط می دهند، یک شاخه در پایین درخت به عنوان مقدمه‌ی داستان به شمار می‌آید؛ دو شاخه درست در بالای آن مربوط به مثال‌هایی است که با شکست مواجه شده‌اند؛ یکی به عنوان راه‌حل و مدارک و شواهد جدید، و سه تا در بالای درخت مربوط به پیامد های  این ایده در آینده هستند.

• یک نوع سخنرانی دیگر هم ممکن است به آسانی ارائه شود. پنج بخش این سخنرانی با یک زمینه‌ی مشترک یکی پس از دیگری بیان می‌شوند که ابتدای کار و پایان کار مربوط به پروژه‌ای است که در حال حاضر سخنران دارد بر روی آن کار می‌کند. در آن ساختار، می‌توانید خط سیر داستان را مثل حلقه‌ای در نظر بگیرید که پنج بخش مختلف را به هم مرتبط می‌سازد که هر کدام یکی از بخش‌های کار هستند.

هدف از سخنرانی چیست ؟

هدف از یک سخنرانی، ارائه سخنان معنادار است؛ اما جای بسی تعجب است که در اغلب سخنرانی‌ها چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد. اگر چه جملات زیادی را بر زبان می‌آورند، توانایی ارائه مطالب مفید را به حضار ندارند. استفاده از اسلایدهای زیبا و برخورداری از ظاهری آراسته و حضوری پرجذبه روی صحنه، بسیار خوب است. اما اگر نتواند مطالب مفیدی به مخاطب ارائه دهد، کاری جز سرگرم کردن حضار انجام نداده است.

دلیل اصلی این فاجعه این است که سخنران هیچ برنامه مناسبی برای سخنرانی ندارد. ممکن است یک سخنرانی به صورت نکته به نکته برنامه‌ریزی شده باشد، اما هیچ زمانی برای طرح کلی آن صرف نشده باشد.

برای تجزیه و تحلیل نمایشنامه‌ها، فیلم‌ها و رمان‌ها از اصطلاح «خط سیر» استفاده می‌شود. این اصطلاح در مورد سخنرانی نیز کاربرد دارد. خط سیر به پیوستگی مطالب و پیوند روایی عناصر سخنرانی اشاره دارد. هر سخنرانی باید یک خط سیر داشته باشد. از آن‌جا که هدف یک سخنران، ساخت چیزی شگفت‌انگیز در ذهن مخاطب است، می‌توانید خط سیر را به عنوان یک طناب یا ریسمان قدرتمند در نظر بگیرید که همه عناصری را که بخشی از ایده در حال ارائه شما هستند به هم مرتبط می‌کند.

این بدان معنا نیست که هر سخنرانی صرفاً باید یک موضوع را پوشش دهد و تنها یک داستان واحد را روایت کند. به هیچ وجه این طور نیست، بلکه تمام اجزای یک سخنرانی باید به نوعی با هم مرتبط باشند.

اعتماد سازی در سخنرانی 

انسانها کامپیوتر نیستند، آنان موجوداتی اجتماعی و دارای خصلت های هوشمندانه اند. آنها برای محافظت از خویش در برابر اطلاعات خطرناکی که ممکن است جهان بینی آنها را مخدوش کند، سلاح هایی دارند. این سلاح ها عبارتند از: شک گرایی، بی اعتمادی، تنفر، خستگی، عدم درک و غیره. 

بنابراین اولین وظیفه شما به عنوان یک سخنران حرفه ای، یافتن راهی برای خلع اینگونه سلاح ها و اعتماد سازی در مخاطب است. به گونه ای که آنها اشتیاق پیدا کنند و برای دقایقی به شما اجازه دهند تا اختیار کامل ذهنشان را به دست بگیرید.

به عنوان مثال یکی از این راه ها برای خلع سلاح کردن مخاطبان، ایجاد خنده است. این مورد باعث می شود که استرس های اجتماعی به پیوندی لذت بخش تبدیل شده و به ذهن مخاطب منتقل شود. در این حالت بین سخنران و مخاطب ارتباط ایجاد می شود. ارتباطی که منجر باعث می شود مخاطب با لذت به صحبت های سخنران گوش دهد.

هنر سخنرانی 

سخنرانی در جمع یک هنر قدیمی است که عمیقا به ذهن مرتبط است. در تمامی فرهنگ‌ها، انسان‌ها با پیشرفت زبان، آموختند تا داستان‌ها، امیدها، آرزوها و رویاهای خویش را با هم به اشتراک بگذارند. این یک پدیده بسیار قدرتمند است. ذهن‌های متعددی که پس از لحظاتی به آگاهی مشترکی می‌رسند. به عنوان یک رهبر یا یک وکیل مدافع، سخنرانی در جمع ، کلیدی برای باز کردن قفل همدردی، هیجانات پرشور، تبادل دانش و پرورش یک رویای مشترک است. در حقیقت، زبان گفتار به نیروهای جدیدی مجهز شده است. 

اینترنت و سخنرانی

امروزه اینترنت مثل بازیگری است که در ارتباطی یک طرفه به تنهایی با مخاطب صحبت می‌کند. همان‌گونه که کتاب قدرت نویسندگان را نشان می‌دهد، اینترنت در سطح وسیع تأثیر کلام سخنران‌ها را بازتاب می‌دهد. اینترنت امکان ارتباط در اکثر نقاط جهان را برای همه فراهم آورده است. در کمتر از یک دهه یا همین حدود، انتظار می‌رود که تقریبا هر روستایی به اینترنت دسترسی داشته باشد. تا به کمک آن بتواند بهترین معلمان را از همه جای دنیا فراخوانده و به طور مستقیم از آن‌ها درس بیاموزد. اینگونه است که ناگهان هنری باستانی به گستره جهان فراگیر می‌شود. 

این موضوع تحول بزرگی را در زمینه سخنرانی عمومی رقم زده است. بسیاری از ما سالیان دراز از سخنرانی‌های طولانی و خسته‌کننده در دانشگاه یا نطق‌های سیاسی قابل پیش‌بینی کلافه شده‌ایم. ولی حالا می‌دانیم که نباید وضع به همین صورت ادامه یابد. 

سخنرانی عالی می‌تواند فضا را سرشار از هیجان کند. یک نطق عالی از هر دست نوشته‌ای قدرتمندتر است. نوشتن، کلمات را به ما هدیه می‌دهد اما سخن گفتن دنیای کاملا جدیدتری است. با گوش سپردن به سخنران، هیجانات او را احساس کرده و مهارت های ناخودآگاه ما نیز فعال می گردد. مهارت‌هایی که می‌تواند ما را برانگیزد، به قدرت برساند و به ما الهام ببخشد.

مزیت ما نسبت به اجدادمان این است که قادریم این مهارت‌ها را ارتقا دهیم. از مهمترین مهارت های قابل یادگیری که همه انسان‌ها، پیر و جوان، می‌توانند از آن بهره‌مند شوند، فن بیان و سخنوری است. 

ما در عصری زندگی می‌کنیم که ممکن است بهترین روش برای تاثیر گذاشتن بر دنیا پشت تریبون نشستن و سخن گفتن باشد؛ تا نگارش یک نامه برای یک سردبیر نشریه. چون امروزه شور و اشتیاقی که در کلمات نهفته است این قابلیت را دارد که به سرعت در سراسر جهان منتشر شود و تأثیر خود را بگذارد. در قرن بیست و یک، فن سخنرانی باید در هر مدرسه و دانشکده‌ای آموزش داده شود. 

در حقیقت، قبل از پیدایش کتاب، فن سخنرانی موضوع اصلی آموزش بود، گرچه تحت عنوانی قدیمی یعنی خطابه بیان می‌شد. امروزه، در عصر ارتباطات، باید این هنر قدیمی را دوباره زنده کرد و آن را به فن چهارم آموزش تبدیل کرد. یعنی: خواندن، نوشتن، علم حساب و چهارمین فن: خطابه! معنای این کلمه فقط همین است: هنر سخن گفتن موثر؛