چطور فن بیان خوبی داشته باشیم ؟

تقویت فن بیان فقط برای بهتر صحبت کردن نیست، بلکه در ابعاد وسیع‌تری یعنی در قالب یک مهارت ارتباطی باید بررسی شود. انسان در هر جایگاهی برای ارتقا و رشد خود به مهارت‌های ارتباطی نیاز دارد. فن بیان قوی یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین مهارت‌های ارتباطی است که نه‌تنها در کسب و کار باعث افزایش موفقیت می شود، بلکه در ارتباطات روزمره نیز تاثیر بسزایی دارد. با بهبود فن بیان خود، می‌توانید تاثیر مثبتی بر موقعیت‌های حرفه‌ای خود بگذارید و به موفقیت‌های بیشتری دست پیدا کنید.

فن بیان یک مهارت مهم در زندگی حرفه‌ای و شخصی است. با تمرین مداوم و یادگیری از دیگران می‌توانید این مهارت را بهبود دهید. فن بیان به شما کمک می‌کند تا بهترین ارتباطات را برقرار کنید و موفقیت‌های بیشتری در زندگی داشته باشید.

تمرین زیاد و استفاده از این مهارت‌ها و تکنیک‌ها به شما برای تقویت و داشتن یک فن بیان خوب کمک می‌کند. ما در این مقاله قصد داریم این تکنیکها را بررسی کنیم تا بفهمیم چطور فن بیان خوبی داشته باشیم؟

راهکارهای داشتن فن بیان خوب 

• گوش دادن به صدای خود 

صدای خودتان را حین مکالمه در یک روز عادی ضبط کنید و سپس آنها را گوش دهید. حتی می توانید از ویس هایی که در شبکه های اجتماعی ارسال کرده اید استفاده کنید. با این کار می توانید نقاط قوت و ضعف کلام خود را متوجه شوید.  مواردی مثل صداهای اضافه و یا جا پرکن ها ، سرعت حرف زدن ، جملات طولانی و خسته کننده و … را می توانید تشخیص داده و اصلاح کنید. یا مواردی که به خوبی اجرا می کنید را تقویت نمایید.

ابتدا اشکالات خود را شناسایی کرده و سپس آنها را لیست کنید. با انجام تمرینات مربوط به هر کدام ، می توانید آنها را بهبود دهید و به فن بیان درستی برسید.

• کنترل سرعت بیان کلمات

برای این که بفهمید سرعت بیان مناسبی دارید یا خیر؟ ، باز هم می توانید صدای خود را ضبط کنید. در طول یک دقیقه از مکالمه حدود 155 تا 175 کلمه باید ادا شود. اگر کمتر از این مقدار بود یعنی با سرعت پایینی صحبت می کنید که ممکن است باعث خستگی و کسل شدن مخاطب شود؛ هرچند که این سرعت برای توضیح یک مطلب خیلی فنی اشکالی ندارد و مناسب است .

ولی اگر تعداد کلماتی که ادا می کنید بیشتر از این مقدار بود پس سرعت بیان بالایی دارید و این ممکن است باعث شود که مخاطب بسیاری از سخنان شما را متوجه نشود. فقط در حالتی از این سرعت زیاد استفاده کنید که در حال خلاصه گویی مطلبی هستید و یا قصد دارید صرفا اطلاعات زمینه ای در مورد یک موضوع خاص را بیان کنید.

• حذف کلمات اضافی و بی معنا

وقتی که در حین صحبت، کلام از دستتان در می رود و فراموش می کنید چه می خواستید بگویید ، معمولا از آواهای نامفهومی مثل امممم ، ااااااا و …. استفاده می کنید. ولی بهتر است در چنین شرایطی کلمات و جملات معنادارتر و زیباتری را جایگزین کنید تا کلام روان و جذابی داشته باشید.

مثلا می توانید از عبارت هایی مثل ( بیایید با هم این موضوع را ادامه دهیم ، موضوع مهم دیگر این است که … و … ) استفاده کنید. البته این عبارتها  را شما باید از قبل آماده داشته باشید و حسابی آنها را تمرین کرده باشید. 

برای حذف این صداها می توانید از تمرین کش نیز استفاده کنید که در مقاله راهکارهای بهبود بیان و سخنوری به طور مفصل توضیح داده شده است. شما می توانید به این مقاله رجوع کنید تا اطلاعات بیشتری در مورد این تمرین کسب نمایید.

• پایان مناسب برای کلام 

همان طور که آغاز صحبت را پر انرژی و با صلابت شروع می کنید ، پایان کلام نیز باید خیلی خوب باشد. حتی تاثیر کلمات پایانی بیشتر هم هست، پس توجه ویژه ای نسبت به نحوه بیان آنها داشته باشید.

دقت داشته باشید که کلمات پایانی را با همان صلابت ابتدایی ادا کنید. برای جملات خود ارزش قائل باشید و آنها را نیمه کاره رها نکنید. از قبل تمرین داشته باشید تا من من نکنید و بیان خود را تقویت کنید.

• یادگیری از اساتید

برای اینکه سخنران خوبی شوید باید از تجربه دیگران نیز استفاده کنید. می توانید پادکست یا برنامه رادیویی از یک سخنور حرفه ای را گوش دهید و آن را تجزیه تحلیل کنید. لحن ، سرعت و نوع بیان او را بررسی کنید و از نکات مثبت آنها استفاده نمایید. در ابتدای کار می توانید از آنها الگوبرداری کنید.

• سخنرانی با اعتماد به نفس

اگر برای صحبت کردن اعتماد به نفس نداشته باشید کار بسیار سختی پیش رو خواهید داشت . میزان اعتماد به نفس حتی از پشت تلفن نیز کاملا مشخص است و می تواند روی تاثیرپذیری فرد مخاطب شما بسیار اثر بگذارد . پس سعی کنید همیشه با اعتماد به نفس صحبت کنید.

از راه های تقویت اعتماد به نفس ، خود گویی مثبت است. قبل از رفتن به محل ارائه و یا کنفرانس با خودتان در یک فضای خصوصی شروع به صحبت کنید. به خودتان اعتماد کنید و به توانایی هایتان هم اطمینان داشته باشید.

• فکر کنید قبل از اینکه حرف بزنید

قبل از شروع به صحبت باید صد در صد بدانید در مورد چه چیزی می خواهید صحبت کنید. کاملا از موضوعی که می خواهید در موردش سخن بگویید اطلاع داشته باشید. داشتن اطلاعات کافی و آگاهی کامل در مورد ایده خودتان ، به شما کمک می کند تا افکار منسجم و سازمان یافته ای داشته باشید و با یک ساختار منظم شروع به صحبت کنید.

• ارتباط چشمی با مخاطب

برقراری ارتباط چشمی با مخاطب ، اعتماد ایجاد می کند . ارتباط چشمی هر چند ممکن است خیلی سخت باشد ولی به دیگران کمک می کند تا به شما اعتماد کنند و حرف هایتان را باور کنند. برای اینکه این مهارت را یاد بگیرید باید تمرینات مخصوص آن را انجام دهید. 

برای اینکه با این تمرینات به خصوص آشنا شوید به مقاله مهارت گوش کردن و ارتباط موثر رجوع کنید.

• تنفس صحیح

تنفس صحیح در فن بیان اهمیت بسیاری دارد. اگر نتوانید به خوبی نفس بکشید ، سخن گفتن شما به صورت ناقص صورت می گیرد که باعث می شود حتی نتوانید جمله ها را به طور کامل ادا کنید. تنفس ناقص و ضعیف منجر به بریده بریده ادا کردن کلمات هم می شود که نه تنها تاثیری بر شنونده نمی گذارد که باعث بی میلی آنها به گوش دادن نیز می شود. 

الگوی تنفسی منظمی داشته باشید تا سرعت و حجم منظمی از هوا را وارد ریه خود کنید. در غیر این صورت اگر فراموش کنید به طور منظم نفس گیری کنید، ممکن است آرام تر صحبت کرده و شنونده را خسته نمایید. 

برای تقویت تنفس می توانید این کارها را انجام دهید: 

ابتدا در وضعیت راحتی بایستید به طوری که پاها از هم فاصله داشته باشد و البته به زانوها و کمر هم فشاری وارد نشود. بدن را صاف نگه دارید و دم و بازدم را تا سه شماره انجام دهید. از طریق بینی نفس بکشید و از دهان آن را خارج کنید. در تمام این مدت سعی کنید به صورت آگاهانه مسیر تنفس را دنبال کنید. حواستان باشد شکم باید پر و خالی شود نه قفسه سینه . در ضمن مواظب باشید شانه ها هنگام تنفس جمع نشوند . در طول تنفس دست خود را روی شکم گذاشته و هنگام بازدم به آرامی به دست خود فشار آورید.

• شناخت نقاط ضعف

ابتدا لیستی از نقاط ضعف خود بنویسید و سپس برنامه ای در جهت رفع آنها بچینید. هر روزی را به رفع یکی از این اشکالات اختصاص دهید. مثلا روز دوشنبه تمرین حذف کلمات جاپرکن ، روز سه شنبه ادای کامل جملات و … این فرایند را هر هفته تکرار کنید تا صحبت کردن شما به شکلی صحیح و شفاف شکل بگیرد.

• تمرین مکرر

برای فن بیان خوب داشتن ، تمرین مستمر و مکرر بسیار مهم است. متنهای خود را دائم مرور کنید ، در جلسات کوچک ارائه دهید و در نهایت به صدای خود گوش دهید تا ویژگی های گفتاری خود را متوجه شوید. از طرفی ایرادات خود را نیز متوجه شده و رفعشان می کنید.

• دریافت بازخورد از مخاطب 

از شنوندگان خود بازخورد بگیرید. آنها می توانند نقاط ضعف و قوت شما را دقیق تر ببینند و به شما اعلام کنند. این مورد می تواند به شما در بهبود فن بیان بسیار کمک کند. می توانید به صورت تصادفی به دوستان و آشنایان خود تلفن بزنید یا ایمیل بفرستید و از آنها بازخورد بگیرید . مسلما چون آنها با نحوه صحبت کردن شما آشنا هستند بهتر می توانند ویژگی های قوی و ضعیف شما را تشخیص دهند.

در ضمن در صورت شرکت در کلاس های آموزشی فن بیان توسط دیگر هم کلاسی ها نقد می شوید و این کار موجب پیشرفت شما می شود.

• مطالعه

اگر می خواهید در هر جمعی بدرخشید و همیشه حرفی برای گفتن داشته باشید باید دائم مطالعه کنید. چه در حوزه تخصصی خودتان و چه در زمینه های دیگر باید زیاد بخوانید تا بتوانید در موردش حرف بزنید و اثرگذاری بیشتری داشته باشید.

همچنین در مورد نحوه برقراری ارتباط با مخاطب نیز حتما مطالعاتی داشته باشید و تکنیک های مربوط به آن را یاد بگیرید. فراموش نکنید که مطالعه کلید حل هر مسئله ای است.

• چگونگی اظهار نظر

نظرات خود را با قاطعیت بیان کنید. پس از قبل مطمئن شوید که تمام اطلاعات شما درست است و به آن باور و اعتقاد داشته باشید. نحوه بیان شما بسیار مهم است. نباید جملات خود را با ( فکر می کنم و شاید و … ) آغاز کنید؛ چرا که نشان دهنده تردید شما است و تاثیر منفی در سخنرانی و یا مذاکره می گذارد. 

سخن پایانی 

با تکنیک هایی که در بالا به آن اشاره شد ، یاد گرفتید که چطور فن بیان خوبی داشته باشید ؟ . پس دیگر وقت آن است که شروع به تمرین کنید و تجربه کسب نمایید.

در ضمن می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله نقش فن بیان در موفقیت و کیفیت زندگی رجوع نمایید.